وضعیت تولید و انتشار کتاب‌هاى علوم اجتماعى در ایران براساس الگوهاى علم‌سنجى

author

  • غلامرضا ذاکر صالحى استادیار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزى آموزش عالى
Abstract:

علوم اجتماعى در ایران با استناد به میزان کمى انتشارات به کم‌کارى و عدم هماهنگى با جریان پرشتاب تولید و انتشار علم متهم شده است. مسئله اصلى نوشتار حاضر این است که این اتهام با توجه به داده‌هاى عینى و بى‌طرفانه تا چه حد متوجه علوم اجتماعى در ایران است؟ با توجه به ادبیات جامعه‌شناسى علم، انتشار از سویى ذخیره انواع سرمایه را غنى مى‌کند و از سوى دیگر ابزارى براى منازعه رقابتى در میدان علم و اثبات شایستگى علمى است، این فرآیند بخش مهمى از نظام پاداش‌دهى در اجتماع‌هاى علمى و اسباب تعامل علمى دانشمندان و معرف هنجار اجتماع‌گرایى است. از همه مهم‌تر میزان کمى و کیفى انتشارات علمى نشان‌دهنده رشد علم در هر زمینه و شاخه از علوم بشرى است. به لحاظ این‌که علم یک اندام‌واره زنده است و «زندگى علم» شباهت‌هاى بسیارى با زندگى طبیعى دارد، نظریه «زیست بوم‌شناختى علم» مى‌تواند استعاره‌ها و مفاهیم قوى براى توضیح رشد علم را در اختیار محققان قرار دهد. مقاله حاضر با بهره‌گیرى از این رویکرد و با استفاده از روش «علم‌سنجى» تلاش مى‌کند تحولات تولید علم در قلمرو علوم اجتماعى را در دهه 1378ـ88 بازشناسى کند. یافته‌هاى این مطالعه نشان مى‌دهد، الگوى اصلى تولید علم در قلمرو علوم اجتماعى در کشور ما «تولید کتاب» بوده است. در این عرصه در دهه اخیر، 80 درصد تولید علم به علومانسانى و 9/14 درصد به علوم اجتماعى اختصاص داشته است. از نظر کمى، در میزان تولید علم، علوم اجتماعى در رتبه سوم پس از ادبیات و دین قرار دارد. این مسئله بیان‌گر «اصل تنوع» در زیست‌بوم علم است به این معنا که نحوه تولید و زیست‌بوم علوم اجتماعى براساس الگوى کتاب است نه مقاله ISI. هرچند در برخى رشته‌ها مانند شیمى این الگو متفاوت است. از سویى یافته‌ها نشان داد در دهه مورد مطالعه رشد کمى تولیدات علوم اجتماعى با رشد کمى سایر رشته‌ها همزاد و همراه است. این مسئله نیز پدیده «هم تطورى» را در زیست‌بوم علم بازنمایى مى‌کند. سایر یافته‌ها با توجه به مؤلفه‌هایى چون ترجمه‌اى یا تألیفى بودن، میزان تهرانى یا شهرستانى بودن علوم اجتماعى، زنانه یا مردانه بودن علوم اجتماعى، تولید چاپ اول و تجدید چاپ و سایر شاخص‌هاى کمى انتشار مانند تیراژ و صفحه و... وضعیت موجود و سیر تحول دهه اخیر را نشان مى‌دهند.  

similar resources

وضعیت تولید و انتشار کتاب های علوم اجتماعی در ایران براساس الگوهای علم سنجی

علوم اجتماعی در ایران با استناد به میزان کمی انتشارات به کم کاری و عدم هماهنگی با جریان پرشتاب تولید و انتشار علم متهم شده است. مسئله اصلی نوشتار حاضر این است که این اتهام با توجه به داده های عینی و بی طرفانه تا چه حد متوجه علوم اجتماعی در ایران است؟ با توجه به ادبیات جامعه شناسی علم، انتشار از سویی ذخیره انواع سرمایه را غنی می کند و از سوی دیگر ابزاری برای منازعه رقابتی در میدان علم و اثبات شا...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

جامعه دوران گذار و گفتمان پسااستعمارى تأملى در بحران علوم اجتماعى در ایران

در این نوشتار، براساس تفسیرى نظرورزانه از بحران علوم اجتماعى در ایران به پرسش از این مسئله مى‌پردازیم که آیا رویکرد نظرى پسااستعمارى مى‌تواند، اگرنه در رفع، لااقل در طرح پروبلماتیک این بحران یارى‌رسان باشد؟ بحران علوم اجتماعى از جنس شناخت شناسانه است و در غلبه بى‌چون وچراى پارادایم مدرنیزاسیون تجلى مى‌یابد. تداوم و غلبه این پارادایم بر علوم اجتماعى، در شرایط تکوین و تطور آن به‌مثابه زائده‌...

full text

وضعیت تولید علم و فن‌آوری کشور جمهوری اسلامی ایران در حوزه علوم پزشکی

  دریافت: 10/4/92 پذیرش: 3/11/92   مقدمه: الگوی رشد تولیدات علمی کشور ایران در سال‌های اخیر حاکی از وضعیت مناسب رشد تولیدات علمی بوده است و در حال حاضر کشور ایران در سطح بین‌المللی، بیشترین رشد علمی را در کلیه گرایش‌های علوم و علم پزشکی دارا می‌باشد. در این مقاله سعی بر آن است تا بر اساس اطلاعات حاصل از بررسی وضعیت جاری تولیدات علمی کشور ایران و مقایسه آن با الگوی جهانی و کشورهای برتر منطقه خاو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 3

pages  56- 77

publication date 2010-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023